Wymiana Informacji o budynku w formacie COBIe
Andrzej Tomana
Oddanie do użytkowania nowego lub nowo wyremontowanego obiektu oznacza koniec pracy dla zespołu projektowego, wykonawców i właścicieli. Jednak dla osób odpowiedzialnych za obsługę, konserwację i zarządzanie tym obiektem praca dopiero się zaczyna. W tradycyjnym procesie ich praca zaczynała się od rozpakowania pudełek dokumentów papierowych i przepisania informacji o zasobach oraz harmonogramów konserwacji do odpowiednich systemów komputerowych.
W 2007 r. powstał dokument[1] określający wymagania w zakresie wymiany informacji dotyczących budowy i eksploatacji budynków (COBie), który zaoferował projektantom i wykonawcom nowy sposób bezpośredniego dostarczania informacji o budowanym obiekcie, a w szczególności o konserwacji i zarządzaniu zasobami. Od tej pory wymiana informacji (COBie) zyskuje na znaczeniu także ze względu na wyeliminowanie dokumentów papierowych związanych z ich tworzeniem, powielaniem, przetwarzaniem i archiwizacją.
Pliki COBie nie są przeznaczone dla użytkowników końcowych; ich konsumentami są zarządzający zarówno pracujący dla właściciela lub dzierżawcy (zarządcy nieruchomości) jak i działający dla najemców (zarządcy obiektów).
W interesie inwestora jest wymaganie od projektantów i wykonawców dostarczenia danych w standardzie COBIe.
Struktura COBIe
Jak już wiemy, format IFC służy do wymiany danych między systemami i nie nadaje się do bezpośredniego czytania przez użytkownika. W praktyce zachodzi potrzeba dostępu przez służby serwisowe do danych o poszczególnych częściach budowli (pomieszczeniach), sprzęcie i wyposażeniu, producentach, gwarancjach itp. Ustalono, że dane te są dostępne w formie arkusza kalkulacyjnego. Część danych z informacjami geometrycznymi pochodzi z pliku IFC.
Dane wprowadzone przez projektantów – obiekt, kondygnacje, przestrzenie, strefy
Do arkusza kalkulacyjnego przekazywane są dane obiektu z podziałem na kondygnacje na podstawie pliku IFC zgodnie z podziałem wprowadzonym przez projektantów.
W trakcie modelowania projektant określa Przestrzenie (Spaces) i Strefy (Zone)
Przestrzenie są modelowane z użyciem powierzchni i wysokości (minimalna wysokość użytkowa przestrzeni), muszą mieć granicę i każda z nich musi mieć unikalny numer. Granicę mogą stanowić zarówno elementy trójwymiarowe, jak i dwuwymiarowe. Wszystkie przestrzenie, które wymagają dostępu do konserwacji zapobiegawczej powinny zostać zamodelowane. Przestrzeń jest określona przez nazwę, opis i klasyfikację (kategorię), W końcowej fazie projektu dodawany jest tag pomieszczeń, z konkretnymi nazwami/numerami pomieszczeń. Dodatkowo dla przestrzeni występują dodatkowe atrybuty określające objętość, powierzchnie podłogi, sufitu i ścian.
Strefy są określane jako zestaw przestrzeni (spaces) współdzielących określony atrybut, taki jak aktywność, dostęp czy zarządzanie. Strefy nie są modelowane; są one zasadniczo zbiorem powiązanych przestrzeni. Każda strefa wymaga co najmniej dwóch pól danych – nazwa strefy i klasyfikacja strefy (mieszkalna, komunikacyjna, strefa oświetleniowa, alarmowa, ochronna, wentylacyjna etc.). Dane te są przekazywane do arkusza COBIe. Jeśli na danym etapie pracy nie wszystkie dane zostały wypełnione – nie będą oczywiście wyeksportowane do COBIe.
Sprzęt – type, component, system
Kolejny zestaw danych dostarczany przez projektanta to sprzęt zainstalowany w obiekcie, zorganizowany wg typu i komponentów zorganizowanych w systemy.
Dane wprowadzone przez Wykonawców
job – procedury potrzebne do utrzymania i obsługi obiektu, harmonogramy konserwacji zapobiegawczej, wymagania kontrolne, instrukcje rozruchu i wyłączenia (nie dotyczy to regularnych działań określonych w umowie)
resource – materiały, narzędzia i szkolenia niezbędne do konserwacji zapobiegawcze i innych zadań do wykonania,
spare – dane nt. wymiany, części zamiennych, materiałów eksploatacyjnych, smarów etc.
Dane wspólne
Wypełniane są przez wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego na różnym etapie prac.
Contacts – arkusz kontaktowy zawiera dane o autorze arkusza, listy producentów, dostawców gwarancji i części zamiennych,
Documents – pliki dodatkowych dokumentów,
Attributes – zawiera atrybuty któregokolwiek z poprzednio wymienionych arkuszy COBIe, np. właściwości arkuszy pomieszczenia, można tu umieścić dane na które nie było miejsca na ich umieszczenie,
Coordinate – Lokalizacja przestrzeni i komponentów
W arkuszu COBIe występuje także szereg innych danych opcjonalnych jak Impact (skutki gospodarcze, środowiskowe i społeczne na różnych etapach cyklu życia), PickLists (lista wartości dla pól referencyjnych), Issue (problemy związane z przekazaniem obiektu); pełna lista dostępna w wielu źródłowych opracowaniach na przykład[2].
W systemie BIMvision dostępna jest wtyczka COBie Exporter, która pozwala na export raportów z plików o rozszerzeniu IFC, IFCZIP i BVF do arkusza kalkulacyjnego Excel w standardzie Construction Operations Building Information Exchange (COBie). W przypadku wczytania do programu więcej niż jednego pliku (opcja dostępna za pomocą modułu Multifile), można wygenerować jeden scalony raport, bądź indywidualne raporty dla każdego z plików.
Construction Operations Building Information Exchange (COBIE) Requirements Definition and Pilot Implementation Standard, Construction Engineering Research Laboratory U.S. Army Engineer Research and Development Center, 2007 ↑
https://www.biminteroperabilitytools.com/cobieextension/help/aboutcobie.html ↑
